رایج ترین سیستم‌های پخش و توزیع کالا (لوجستیک) در ایران

1.  پخش و توزیع کالا از طریق شبکه‌های توزیع عمده‌فروشی

عمده‌فروشان به‌صورت عمده، مقدار زیادی از محصولات را از توزیع‌کنندگان و تولیدکنندگان خریداری می‌کنند. عمده‌فروشان، خرده‌فروشان را به عنوان مشتری اصلی خود می‌بینند. به‌طورمعمول، خرید با حجم بالا باعث افزایش قدرت عمده‌فروشان می‌شود. همچنین، بسیاری از توزیع‌کنندگان، برای تعداد مشخصی از اقلام خریداری شده، تخفیفاتی نیز قائل می‌شوند. در این نوع سیستم، معمولاً هزینه‌های توزیع و پخش پایین‌تر است و قیمت تمام‌شده‌ی کالا نیز کاهش می‌یابد. یکی از معایبی که در این نوع سیستم وجود دارد، قیمت فروش کالا است که معمولاً پایین‌تر از قیمت واقعی به فروش می‌رسد؛ درنتیجه، این امر باعث می‌شود تا قیمت‌گذاری کالا در کل بازار، تحت‌الشعاع قرار گیرد. همچنین یکی دیگر از معایب این سیستم، عدم کنترل شرکت‌های تولیدکننده بر شیوه‌ی توزیع کالا در کل بازار و خرده‌فروشی‌ها است که عملاً از مکانیسم توزیع کالا بی‌اطلاع می‌مانند.

۲.  پخش و توزیع کالا از طریق شرکت‌های پخش و طراحی شبکه‌های فروش مختلف

شبکه‌‌ی توزیع(لوجستیک)، سیستمی است که شرکت‌های پخش برای انتقال محصولات از تولیدکننده به خرده‌فروش و مصرف‌کننده‌ی نهایی استفاده می‌کنند. یکی از وظایف اصلی کانال‌های توزیع، بهینه‌سازی حجم فروش محصولات است. اساساً، به دلیل اینکه شرکت‌های پخش بر اساس تحقیقات بازار و شبکه‌های مختلف توزیع، اقدام به پخش کالا می‌کنند، ریسک عدم بازگشت پول (به نسبت سایر روش‌ها) پایین‌تر است و سرعت انتقال کالا به بازار و مخاطبین هدف، بالا می‌رود. علاوه بر این، مشکلاتی نظیر تعدد مشتری و سفارشات، پایین می‌آید و سیستم پخش کالا متمرکزتر می‌شود.

۳. پخش و توزیع مویرگی

تولیدکنندگان به‌کمک این سیستم می‌توانند واسطه‌ها در بازار را حذف کنند و محصولات تولیدشده را هرچه سریعتر به‌دست مصرف‌کندگان نهایی برسانند. پخش و توزیع مویرگی، فاصله‌ی بین تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان را کمتر می‌کند و باعث کاهش قیمت تمام‌شده‌ی کالاها می‌شود. همچنین، به کمک این سیستم می‌توان پوشش بازار بیشتری را ایجاد کرد؛ چراکه تولیدکنندگان با کمک سیستم پخش و توزیع مویرگی کالا، مدت‌زمان بیشتری در بازار شناخته می‌شوند.

4. پخش و توزیع کالا از طریق توزیع مستقل

معمولاً، کارخانجات و شرکت‌های تولیدی بزرگ که حجم وسیعی از کالا با برندهای معتبر را تولید می کنند، دارای شبکه‌ی توزیع مستقل هستند و حضور فعال‌تری در بازار دارند. همچنین، سود کلانی از محل فروش محصولات برای کارخانه‌ی خود ایجاد می‌کنند و ممکن است هزینه‌های گزافی را برای توزیع محصولات و اثبات جایگاه برند خود در بازار بپردازند. البته باید به این نکته توجه داشت در صورتیکه حجم تولید و تنوع برندهای تولید کننده کم باشد، ریسک پخش کالا و بازگشت پول بالا می‌رود و هزینه‌های آن نیز افزایش می‌یابد. همچنین، هدف تولیدکنندگان از طراحی سیستم‌های پخش و توزیع مستقل کالا،حضور فعال در بازار، رساندن محصولات به مخاطبان نهایی و کنترل وضعیت بازگشت سرمایه است.